Trinn legt uit: Wat is stress?
Per jaar lopen meer dan een miljoen mensen in Nederland het risico op een burn-out of andere werkgerelateerde psychische aandoeningen. Stress op het werk is beroepsziekte nummer 1 (2020, TNO) en dat is niet gek! We leven in een wereld waarin de ontwikkelingen elkaar snel opvolgen, er van je verwacht wordt dat je snel schakelt en de (werk)druk hoog is. Je rent van de ene vergadering naar de andere en ook thuis ligt er nog een takenlijst op je te wachten. Aan het eind van de dag lig je uitgeput op de bank en alleen al de gedachte aan wat je morgen staat te wachten geeft je veel spanning.
In de oertijd
Stress bestaat al sinds de oertijd toen de mens nog op dieren jaagde. Het was een natuurlijk mechanisme dat noodzakelijk was om te overleven wanneer er gevaar dreigde. Dit mechanisme is nog steeds voorgeprogrammeerd in onze hersenen en wordt geactiveerd wanneer wij een situatie als levensbedreigend ervaren.
Niet per definitie ongezond
Stress wordt vaak neergezet als iets negatiefs, maar is niet per definitie schadelijk en ongezond. Het is een reactie van het lichaam om jou in optimale staat te stellen om prestaties te leveren die op dat moment noodzakelijk zijn. Je lichaamstemperatuur en bloeddruk stijgen, de ademhaling en de hartslag nemen toe en de spieren in je lijf spannen zich aan. Dit is allemaal het gevolg van vrijkomende hormonen zoals adrenaline en cortisol, die aangemaakt worden in de bijnierschors.
Deze vorm van verhoogde spanning wordt ook wel acute stress genoemd en brengt bijvoorbeeld een sporter in optimale staat om een nieuw record neer te zetten. Maar denk ook eens aan het voorkomen van een ongeluk wanneer er een auto met hoge snelheid op je afkomt terwijl jij wandelt. Het zorgt ervoor dat je snel kunt handelen, aan de kant springt en een ongeluk voorkomt.
In de moderne wereld
In de wetenschap is langdurig onderzoek geweest naar wat stress nu precies is. Harold Wolff was degene die uiteindelijk verbanden legde en aantoonde dat lichamelijke klachten als hoofdpijn, hoge bloeddruk, duizeligheid, vermoeidheid, enzovoort vaak samengaan. Hierdoor werd het niet langer gezien als iets dat alleen door externe factoren werd bepaald, maar waarin ook persoonlijke eigenschappen en hoe je met de klachten omgaat (copingstijl) een grote rol spelen.
Chronische stress
Wanneer je een lange periode veel spanning ervaart of er veel stressvolle situaties achter elkaar plaatsvinden, spreken we van ongezonde stress, ook wel chronische stress genoemd. Chronische stress heeft een negatieve invloed op hoe jij je voelt. Je kunt o.a. de volgende klachten ervaren: constant gespannen spieren, hoofdpijn, vermoeidheid, prikkelbaarheid en concentratie- of geheugenproblemen.
Chronisch betekent niet dat je voor altijd gespannen zal blijven. Je lichaam heeft tijd nodig om te herstellen van een dergelijke situatie en het is belangrijk om voldoende rust te nemen. Wanneer je hier niet de tijd voor krijgt of neemt zal de spanning zich opstapelen in je lichaam en dit kan mogelijk schadelijke gevolgen hebben. Te lang aanhoudende stress kan uiteindelijk leiden tot overspannenheid of een burn-out.
Signalering
Door de signalen bij jezelf vroegtijdig te signaleren kun je overspannenheid of een burn-out voorkomen. Bij Trinn hebben we veel ervaring in het begeleiden van mensen met deze klachten. Met de juiste hulp en handvatten kun je leren om te gaan met triggers die bij jou spanning veroorzaken, waardoor je hier in de toekomst minder klachten van ervaart.
Samenvattende inzichten
Trinnzicht 1: Werkstress is beroepsziekte nummer 1.
Trinnzicht 2: Stress bestaat al sinds de oertijd en is niet per definitie ongezond. De acute vorm is noodzakelijk om jouw lichaam optimaal te laten presteren in levensbedreigende situaties.
Trinnzicht 3: Op het ontstaan van stress zijn verschillende factoren van invloed, niet alleen externe factoren, maar ook persoonskenmerken en copingsstijl spelen hierin een rol.
Trinnzicht 4: Vroegtijdige signalering van de klachten helpt jou sneller te herstellen en voorkomt dat je overspannen of burn-out raakt.
